Sangueiroun
Arum italicum
Araceae
Àutri noum : Figueiroun, Rasin-de-serp, Caulet-de-serp, Erbo-dragouno, Erbo-di-porc.
Noms en français : Arum d'Italie, Gouet d'Italie.
Descripcioun :Lou sanguieroun es uno planto poulideto bèn couneigudo que trachis dins li relarg proche d'aigo. Se recounèis à si fueio sagitado, sa flour en espato e pièi à si fru roujo. Coume l'avié vist Lamarck (1778), en caufant e en largant d'oudour que pudisson, la flour vai veni de pichòti mousco (Psychoda) que la poulinison.
Usanço :La planto caup d'alcalouïde, d'ossalate de caucion e mant'un pouisoun subretout li fueio e li fru. Pamens lou tubercule, riche en amidoun, es esta manja cue dóu tèms di carestié. Pèr acò, lou faire bèn couire e chanja l'aigo mant'un cop. Sarié vertuouso pèr li póumoun e contro li moureno e lou mau d'os (Turquìo).
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Arum
Famiho : Araceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Arum italicum Mill., 1768
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763